Każdy Piktogram reprezentuje słowo lub pojęcie, np. chłopiec, jeść, szczęśliwy. Symbol jest zawsze biały na czarnym kwadracie. Słowo przedstawione jest również jako tekst nad symbolem. System Piktogram zawiera kilka klas słów. Nacisk położony jest na rzeczowniki i czasowniki, ale system również mieści zaimki, przymiotniki, liczebniki, spójniki, przyimki, wykrzykniki i przysłówki. Pojęcia takie jak miłość czy idea nie mogą być przedstawione w sposób jednoznaczny, ponieważ nie przedstawiają nic konkretnego w naszym świecie. Istnieją zatem tzw. ideogramy, zbudowane na podstawie koncepcyjnych podobieństw lub skojarzeń w naszej kulturze. Systemów Piktogram posiada około 2000 symboli, a 2% z nich to ideogramy. Jest on ciągle rozwijany i pojawiają się nowe obrazki dostosowane kulturowo do naszego obszaru geograficznego.

DLA KOGO

Piktogramy są przeznaczone dla wszystkich osób niemówiących wokalnie w celu ułatwienia im kontaktu i komunikacji z otoczeniem.
Można wyróżnić dwie grupy użytkowników systemu Piktogramy. Kryterium tego podziału jest stopień rozumienia systemu językowego przez osoby nie mówiące wokalnie oraz umiejętność tworzenia przez nie i przekazywanie wypowiedzi (komunikacji).

Jedna grupa użytkowników to osoby rozumiejące mowę wokalną. Identyfikują one struktury dźwiękowe słów z ich treściami i znają zasady tworzenia ze słów wypowiedzi.
Druga grupa użytkowników to osoby których rozumienie dźwięków mowy identyfikacja treści i formy wyrazów jest niewykształcona, zaburzona. Te osoby muszą uczyć się rozumienia treści mowy i znaków. Dlatego procedury wprowadzenia systemu Piktogramy do komunikacji i edukacji tych dwóch grup użytkowników są odmienne i wymagają innego przygotowania od nauczyciela, terapeuty i rodziny.

DLACZEGO CZARNO BIAŁE I PROSTE

Wolimy czytać litery, które są zwykłe, czarne i proste niż te, które są

Racja? No cóż, zwykłe litery czynią tekst bardziej czytelnym a obrazki Piktogramów pozwalają na szybki odczyt wizualny. Piktogramy zostały zaprojektowane z myślą o trudnościach w komunikacji werbalnej. Wszystkie Piktogramy są czarno-białe i bardzo starannie zaprojektowane, tak aby były na nich tylko elementy niosące informacje. Każdy Piktogram zawiera dwa elementy: rysowany obraz i tekst. Obrazek jest symboliczną reprezentacją, taką którą można łatwo odczytać zarówno przez osobę niepełnosprawną jak i jego opiekuna. Słowo zawsze znajduje się nad obrazkiem i jest konkretyzowaniem znaczenia symbolu. Nie wszystkie obrazki są zrozumiałymi symbolami (szczególnie ideogramy). Wymagane zatem jest dostosowanie wybranych Piktogramów do poziomu osoby z którą się pracuje. Możesz zacząć, jak się uczyć nowych słów – jak można nauczyć małe dziecko mówić „światło”? Niektóre Piktogramy są proste i bezpośrednio czytelne, inne muszą być połączone z sytuacji lub znanych pojęć. Często obraz Piktogram musi być wyświetlane i używane w wielu różnych sytuacjach podczas nauki. Piktogramy nie są kompletnym systemem językowym (tak jak np. język polski), lecz są wsparciem w nauce i komunikacji zarówno werbalnej jak i niewerbalnej. Użytkownicy zyskują możliwość wyrażenia swoich potrzeb, a my uzyskujemy wspólnotę językową. System został opracowany – i nadal jest opracowany – przez specjalistów z Krajowej Agencji ds. specjalnych potrzebach edukacyjnych i szkołach, we współpracy z użytkownikami, nauczycielami, logopedami, psychologami i terapeutami zajęciowymi z wieloletnim doświadczeniem w alternatywnej i wspomagającej komunikacji (AAC).

JAK MOŻNA JE STOSOWAĆ

Piktogramy można używać na wiele różnych sposobów:  jako znaków do komunikacji, tablic tematycznych, planów aktywności, planów dnia, listów, e-maili, list zakupów, książeczek aktywnych itd. Piktogramy towarzyszą nam cały czas w przestrzeni publicznej, jako znaki drogowe, oznaczenia na lotniskach, czy ikony na smartfonie. Jesteśmy przyzwyczajeni do ich symbolicznego znaczenia i ich stosowanie jest dla nas naturalne. W naszej ofercie mamy drukowane i laminowane Piktogramy w formie obrazków 10×10 cm. samoprzylepne obrazki, Piktogramy na magnesach, ale również programy komputerowe i aplikacje mobilne na smartfony i tablety.

KOMUNIKACJA

Systemy alternatywne wobec mowy dźwiękowej pełnią dwie funkcje. Służą nawiązaniu kontaktu z drugim człowiekiem, prowadzeniu rozmów wyrażaniu opinii, emocji, sądów. Druga zaś funkcja systemów alternatywnych tak jak w wypadku języka mówionego to poznawanie świata. Poprzez reguły użycia słów (składnia) odkrywamy relacje ze światem otaczającym nas. Te reguły to:

• symbolizacja rzeczywistości poprzez nadawanie znaczeń słownych przedmiotom, czynnościom, miejscom, emocjom
• grupowanie symboli słownych według różnych kryteriów: podobieństwa, przeciwieństwa, użytku, celu, przeznaczenia, analogii
• tworzenie pojęć
• reguły użycia składni
• wyznaczanie pola semantycznego pojęć
• wprowadzanie schematów językowych

Przykłady wykorzystania piktogramów w rozwijaniu funkcji poznawczych użytkowników systemu Piktogramów są ogólnie przedstawione w materiałach.